4.2 Gekleurde kalkverven

Proefvlakjes van verschillende kleuren kalkverf op een oude muur. Bovenste rij v.l.n.r.: kalkverf zonder pigment, 4x gekleurd met ultramarijn in verschillende verhoudingen, niet geschilderd, 2x rode oker, 2x ijzeroxide geel. Onderste rij v.l.n.r.: kalkverf helder gemaakt met een beetje recket blauw, 4x Berlijns blau, ijzeroxide rood, Engels rood, 2x paarse dodekop en rode dodekop. Het Berlijns blauw is verkleurd door de inwerking van de kalk en dus niet geschikt voor dit type verf. Foto: Frits van der Gronde

De binnenkant van deze schouw is geschilderd met kalkverf met zwartsel (vermoedelijk ijzeroxide zwart). De zijkant van de schouw is geschilderd met kalkverf met gele oker. De bovenzijde van het waterfornuis met kalkverf en loodmenie. Foto: Bureau Helsdingen.

Stallen van boerderijen in het Groene Hart werden vroeger ieder jaar gewit. Naast gewone witte kalkverf werd de stal ook vaak versierd door gekleurde kalkverven te gebruiken. Welke kleuren men gebruikte en waarop toepaste verschilde per regio, maar ook per boerderij.

Om gekleurde witkalk te krijgen kon er eenvoudig wat pigment aan de witte kalk of kalkcaseïne toegevoegd worden. Even goed roeren en klaar. Niet alle pigmenten zijn daarvoor geschikt. Meest gebruikt werden de goedkope minerale pigmenten. Gekleurde kalkverven zijn vrij helder van kleur in tegenstelling tot olieverven. Afhankelijk van de gebruikte pigmenten sprak men over:

• Rooiselen (rood)
• Geelselen (geel)
• Blauwsel (blauw)
• Zwartsel (zwart)

Verder lezen

• Het boek ''Kleur op boerderijen''
• 1.0 Historisch verantwoord kleurgebruik
• 2.0 Stel het nadenken over kleuren niet uit tot de schilder komt
• 3.0 Traditionele verf
• 4.0 Kalkverf en andere waterachtige verven
  • 4.1 Witten
  • 4.2 Gekleurde kalkverven
    • Rooisel
    • Geelsel
    • Zwartsel
    • Blauwsel
• 5.0 Teer, teerproducten en teervervangers
• 6.0 Kleurgebruik op boerderijen
• 7.0 De ontwikkeling van het kleurgebruik op het exterieur
• 8.0 Regionale verschillen in kleurgebruik in het Groene Hart
• 9.0 De ontwikkeling van het kleurgebruik in het interieur
• 10.0 Verkleuren van verf
• 11.0 De kleurkeuze
• 12.0 Kleur, monumenten en welstand
• 13.0 Kleurnummers

Bron

Deze tekst is gebaseerd op:

• Ineke de Visser, Kleur op boerderijen. In het groene hart van Holland (Hardinxveld-Giessendam 2006)

Deze publicatie is tot stand gekomen door eigen onderzoek en o.a. de volgende bronnen:

• M. de Keijzer en P. Keune, Pigmenten en bindmiddelen (Amsterdam, 2001)
• L. Simis, bewerkt door H. Janse, en J. Berghuis jr., Schilder- en Verfkunst (’s-Gravenhage, z.j.)
• H.J. Zantkuyl, Bouwen in Amsterdam (Amsterdam, 1973-1992 p. 94-108)