Monument
Bij een monument wordt meestal gedacht aan een gebouw. Maar ook andere zaken kunnen een monument zijn. Een grenspaal, hek of een tuinaanleg. Ook zijn er archeologische monumenten. Dit zijn terreinen waarvan bekend is dat het belangrijke archeologische vindplaatsen zijn.
Wat staat er in de wet
In de Monumentenwet van 1988 staat de volgende definitie van een monument:
- alle voor tenminste vijftig jaar vervaardigde zaken welke van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun betekenis voor de wetenschap of hun cultuurhistorische waarde;
- terreinen welke van algemeen belang zijn wegens daar aanwezige zaken als bedoeld onder 1;
Het blauwe schildje
Op veel monumenten (maar lang niet alle) treft men een blauw-wit schildje aan. Dat wordt vaak een monumentenschildje genoemd. Wat veel mensen niet weten is dat dit schildje niet duidt op een monumentstatus maar een alleen functie heeft in tijden van oorlog. Het is het internationaal erkend herkenningsteken, aangebracht op grond van het Verdrag van 's-Gravenhage van 1954. De bedoeling van dit verdrag is de bescherming van cultuurgoed bij een gewapend conflict zoals een oorlog. Panden met een schildje mogen niet beschoten of op welke wijze dan ook beschadigd worden. Daarom kan men dit schildje ook op sommige (moderne) museumgebouwen, bibliotheken en archieven aantreffen.
Verschillende soorten monumenten
Er bestaan verschillende soorten gebouwde monumenten. Het is belangrijk om deze soorten goed uit elkaar te houden omdat dit tot grote verschillen in de wet- en regelgeving leidt.
Rijksmonumenten en stads- en dorpsgezichten
Rijksmonumenten en stads- en dorpsgezichten zijn beschermd op grond van een besluit van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Eigenaren van rijksmonumenten, en soms ook die van provinciale en gemeentelijke monumenten, kunnen ook gebruikmaken van laagrentende leningen van het Nationaal Restauratiefonds.
Provinciale en gemeentelijke monumenten
Het besluit om provinciale en gemeentelijke monumenten te beschermen is door gedeputeerde staten respectievelijk het college van burgemeester en wethouders genomen. Subsidieregelingen voor gemeentelijke en provinciale monumenten zijn meestal veel beperkter of ontbreken soms geheel. Eigenaren van rijksmonumenten, en in sommige gevallen ook die van provinciale en gemeentelijke monumenten, kunnen ook gebruikmaken van laagrentende leningen van het Nationaal Restauratiefonds.
Monumenten in Nederland
Vaak verkeert men in de veronderstelling dat deze monumenten een meer regionale of plaatselijke betekenis hebben. Dat klopt lang niet altijd. De selectie en bescherming van monumenten is niet zo geregeld dat de belangrijkste 'vanzelf' rijksmonument worden, de minder belangrijke automatisch provinciale of gemeentelijke. Er zijn zelfs nog vele, uit monumentenoogpunt (zeer) belangrijke gebouwen die in het geheel geen bescherming genieten. Naast de monumentenstatus kunnen gebouwen/complexen ook aangeduid worden als beeldbepalend, beeldondersteunend, karakteristiek of als zogenaamd MIP-pand. In tegenstelling tot rijksmonumenten, is er bij provinciale en gemeentelijke monumenten geen regeling om bij woonhuizen de instandhoudingskosten van de inkomstenbelasting af te trekken. Pogingen om deze rechtsongelijkheid op te heffen hebben tot op heden schipbreuk geleden bij het Ministerie van Financiën.
Bron
De tekst is gebaseerd op:
- P. den Hertog, Van Oud naar Behoud (2005)
- Bureau Helsdingen
- Wikipedia, Monument
Links
- algemeen historische waarde
- Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
- provincie
- gemeente
- subsidie
- restauratie
- Nationaal Restauratiefonds
- erfgoedcommissie
- bouwhistorisch onderzoek
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
- restauratie-ethiek
