Herbestemmen
Een nieuwe functie aan een bestaand (historisch) gebouw geven waarbij de identiteit van het gebouw behouden blijft. Wanneer een boeren bedrijf ophoudt te bestaan, komt het vaak voor dat de boerderij omgevormd wordt tot een 100% woonbestemming. De staldelen en bijgebouwen worden dan vaak herbestemd.
In Nederland is door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed in 2010 het Nationaal Programma Herbestemming opgericht om herbestemming te bevorderen. Dit richt zich op kantoor- en winkelpanden maar ook op karakteristieke gebouwen, structuren en complexen zoals kerken, industriële objecten, boerderijen, etc.
Herbestemming van boerderijen
Woonboerderijen en niet-agrarische bedrijvigheid in voormalige boerderijen zijn in de afgelopen decennia steeds meer tot standaardelementen van het platteland gaan behoren.
Vanaf het begin van de jaren '50 treedt, onder invloed van allerlei economische en technologische ontwikkeling, modernisering en en schaalvergroting van de landbouw op. Dit leidt tot een drastische terugloop van het aantal agrarische bedrijven op het Nederlandse platteland. In het begin leidde dit vooral tot een aanzienlijke terugloop van de plattelandsbevolking , en een verschraling van economische activiteiten en voorzieningen. Dit veranderde richting de tweede helft van de jaren '60. Steeds meer mensen en activiteiten trokken vanuit de stedelijke gebieden richting het platteland en door sociaalmaatschappelijke veranderingen verloren veel plattelandsgemeenschappen hun typerende, traditionele trekken. Het platteland begon zo, op verschillende manieren, steeds meer deel uit te maken van de wijdere, stedelijke samenleving.
Door de vermindering van het aantal agrarische bedrijven werden veel boerderijen afgebroken, of kwamen ze leeg te staan. Waar in veel boerderijen de voormalige boer is blijven wonen zijn ze in de loop van de tijd toch in andere handen gekomen. Het grootste deel van de boerderijen zonder agrarische functie wordt tegenwoordig gebruikt als woonboerderij. Toch treffen we ook steeds meer nieuwe bedrijvigheid aan in de oude boerderijen. Denk bijvoorbeeld aan een rustieke restauranthoeve, kinderdagverblijf of vergaderruimte.
Nieuwe kansen op een veranderend platteland
Het agrarische erfgoed kan alleen behouden worden als de gebouwen en erven worden gebruikt. Wanneer herbestemming met zorg en historisch besef wordt uitgevoerd levert het zo nieuwe kansen op voor het platteland. De historische boerderijen en erven kunnen juist benut worden bij de ingrijpende veranderingen die op de plattelandssamenleving en het landschap afkomen.
