Fornuispot: verschil tussen versies
(Nieuwe pagina aangemaakt met '===Van fornuispot tot fornuis=== Nadat in de loop van de negentiende eeuw steeds meer huishoudelijke gebruiksvoorwerpen in industriële serieproducten werden vervaardi...') |
|||
| Regel 3: | Regel 3: | ||
=== Multifunctioneel=== | === Multifunctioneel=== | ||
| − | De fornuispot was multifunctioneel. Voor de voedering van de varkens op [[stal] werden er aardappels in gekookt, waaraan soms na het koken roggemeel werd toegevoegd. Het mengsel bleef vervolgens 12 tot 24 uur staan om te broeien. En ook als de varkens op stal gekookte koolrapen te eten kregen, bewees de fornuispot goede diensten. In de slachtmaand november werd de pot grondig schoongemaakt en gebruikt bij de bereiding van bloedworst, leverworst en andere slachtproducten. Ook toen het wecken opgang deed, bleek de fornuispot van pas te komen. De weckflessen werden op een plank of rooster gezet, waarna de ketel in de fornuispot kwam te staan. | + | De fornuispot was multifunctioneel. Voor de voedering van de varkens op [[stal]] werden er aardappels in gekookt, waaraan soms na het koken roggemeel werd toegevoegd. Het mengsel bleef vervolgens 12 tot 24 uur staan om te broeien. En ook als de varkens op stal gekookte koolrapen te eten kregen, bewees de fornuispot goede diensten. In de slachtmaand november werd de pot grondig schoongemaakt en gebruikt bij de bereiding van bloedworst, leverworst en andere slachtproducten. Ook toen het wecken opgang deed, bleek de fornuispot van pas te komen. De weckflessen werden op een plank of rooster gezet, waarna de ketel in de fornuispot kwam te staan. |
===Fornuispot voor de was=== | ===Fornuispot voor de was=== | ||
Huidige versie van 22 mei 2012 om 14:22
Van fornuispot tot fornuis[bewerken | brontekst bewerken]
Nadat in de loop van de negentiende eeuw steeds meer huishoudelijke gebruiksvoorwerpen in industriële serieproducten werden vervaardigd, werd het open vuur geleidelijk vervangen door de gietijzeren fornuispot. Die waren er in uitvoeren van 50, 100 en 150 liter. Het meest gangbare was de middelmaat. Zo’n pot bestond in feite uit twee potten: een binnenpot waarin werd gekookt en een buitenpot waarin het vuur van takkenbossen werd gestookt. De buitenpot stond op vier poten, had een aslade en een gietijzeren deurtje sloot de verbrandingsruimte af. Later werd een versleten buitenpot vaak vervangen door een gemetseld fornuis. De rook van zowel de originele als de gemoderniseerde fornuispot kon door een schoorsteen ontsnappen. Meestal stond zo’n pot in een apart stookhok op de deel of in de schuur, maar soms stond hij buiten opgesteld.
Multifunctioneel[bewerken | brontekst bewerken]
De fornuispot was multifunctioneel. Voor de voedering van de varkens op stal werden er aardappels in gekookt, waaraan soms na het koken roggemeel werd toegevoegd. Het mengsel bleef vervolgens 12 tot 24 uur staan om te broeien. En ook als de varkens op stal gekookte koolrapen te eten kregen, bewees de fornuispot goede diensten. In de slachtmaand november werd de pot grondig schoongemaakt en gebruikt bij de bereiding van bloedworst, leverworst en andere slachtproducten. Ook toen het wecken opgang deed, bleek de fornuispot van pas te komen. De weckflessen werden op een plank of rooster gezet, waarna de ketel in de fornuispot kwam te staan.
Fornuispot voor de was[bewerken | brontekst bewerken]
Tenslotte moet nog een speciale fornuispot worden vermeld, een uitvoering met een roodkoperen binnenpot. Daarin werd de was gekookt. In een verloren hoekje van een schuur of zolder wordt nog wel eens een fornuispot aangetroffen. Wees er zuinig op, want zo’n fornuispotje vertegenwoordigt een stukje van het dagelijks boerenleven van toen.
Bron[bewerken | brontekst bewerken]
De tekst is gebaseerd op:
- 'Open vuur werd fornuispot', Landleven 7e jaargang, nummer 1- januari/februari 2002
