Binnenhoftype
.JPG)
De binnenhofboerderij, vierkantshoeve, kwadraathoeve of carréboerderij is een boerderijtype dat voornamelijk in Zuid-Limburg te vinden is. De boerderij is zodanig uitgebreid dat er een ontsloten binnenplaats ontstond met daaromheen de bijgebouwen.
Ontwikkeling
De ontwikkeling van de carréboerderij gaat hand in hand met de schaalvergroting in de landbouw. Er ontstond steeds meer behoefte aan meer stallen en schuren zonder dat deze gebouwen te ver uit elkaar zouden liggen. In Limburg werd de boerderij daarom niet in de lengte uitgebreid maar bouwde men bij vergrotingen een dwarsvleugel. Zo ontstonden L- of U-vormige boerderijen. Bij de volgende uitbreiding werd weer haaks daarop een vleugel gezet tot een omsloten binnenplaats ontstond. Daar bevond zich ook de mestvaalt. Boerderijen die in één keer als gesloten hoeve zijn gebouwd zijn zeldzaam en doorgaans relatief recent (eind 18e, begin 19e eeuw).
De ontwikkeling tot een gesloten hoeve bereikte een hoogtepunt in de 18e en 19e eeuw, toen grote (pacht)boerderijen werden gebouwd, met poortgebouwen en torens, die de boerderijen de uitstraling van kastelen gaven. Deze elementen hebben geen enkele functie in de bedrijfsvoering en dienden waarschijnlijk vooral als statussymbool.
Bouwmateriaal
De boerderijen in Midden-Limburg zijn in baksteen gebouwd. Het materiaalgebruik in Zuid-Limburg wijkt echter af van de rest van Nederland. Bij de bouw had men de beschikking over natuursteen. Met name mergel is veelvuldig toegepast. Het grootste gedeelte van de boerderijen in Zuid-Limburg is in vakwerk opgetrokken. Thans is het meeste vakwerk zwart geschilderd en zijn de velden wit gekalkt. Dit beeld is pas in de loop van de 20e eeuw ontstaan. Voor die tijd waren de meeste vakwerkgebouwen wit geschilderd, maar ver gaat dit gebruik niet terug. Er zijn veeleer aanwijzingen dat de in leem uitgevoerde vullingen oorspronkelijk onbehandeld werden gelaten.
.JPG)
Bronnen
- E.J. Haslinghuis en H. Janse Bouwkundige termen, Verklarend woordenboek van de westerse architectuur- en bouwhistorie (4de druk, Leiden 2001), p.85, 86
- Kooij, Ben en Judith Toebast. Het grote boerderijen boek, W Books 2013.
