Hollandse pan: verschil tussen versies
(→Bron) |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | Uit de [[quackpan]] ontwikkelde zich rond 1500 de gegolfde [[dakpan|pan]], later de oud-Hollandse pan genoemd. In Vlaanderen wordt het de Boompan genoemd naar de plaats Boom wat het centrum was van de productie. Ze zijn doorgaans rechtsdekkend maar voor dakvlakken waar de sluiting anders op de wind zou liggen werden ook linksdekkende pannen gemaakt. | + | Uit de [[quackpan]] ontwikkelde zich rond 1500 de gegolfde [[dakpan|pan]], later de oud-Hollandse pan genoemd. In Vlaanderen wordt het de Boompan genoemd naar de plaats Boom wat het centrum was van de productie. Ze zijn doorgaans rechtsdekkend maar voor dakvlakken waar de sluiting anders op de wind zou liggen werden ook linksdekkende pannen gemaakt. Links dekkende pannen zijn tegenwoordig vrij zeldzaam en moeilijk verkrijgbaar. |
De eenvoudigste pannen zijn rood. Maar wanneer de oven aan het einde van het bakproces dicht werd gestopt zodat er zich veel rook ontwikkelde, werd de kleur grijs. Deze werden de 'gesmoorde' of 'blauwe' pannen genoemd. | De eenvoudigste pannen zijn rood. Maar wanneer de oven aan het einde van het bakproces dicht werd gestopt zodat er zich veel rook ontwikkelde, werd de kleur grijs. Deze werden de 'gesmoorde' of 'blauwe' pannen genoemd. | ||
| + | ===doorslag=== | ||
| + | Het nadeel van Oud-Hollandse pannen is dat de aansluiting tussen de pannen onderling verre van perfect is. Als de pannen goed liggen zijn ze regendicht. Maar stuifsneeuw of fijne regen die door de wind vrijwel horizontaal geblazen wordt kan makkelijk tussen alle kieren door dringen. Vroeger gebruikte men in sommige delen van het land strodokken om dit tegen te gaan. Boven het woongedeelte werd er vaak dakbeschot aangebracht. Ondanks de grote kieren, of juist dankzij de grote kieren waaien Oud-Hollandse pannen maar zelden bij zware storm van het dak af. (Moderne pannen met een perfecte aansluiting kunnen hier meer last van hebben.) | ||
| + | |||
| + | ===Moderne toepassing=== | ||
| + | Bij restauraties kunnen Oud-hollandse pannen goed toegepast worden. De problemen met doorslag van o.a. stuifsneeuw worden opgelost door onder de pannen een dampopen folie aan te brengen. | ||
===Bron=== | ===Bron=== | ||
De tekst is gebaseerd op: | De tekst is gebaseerd op: | ||
* E.J. Haslinghuis en H. Janse ''Bouwkundige termen, Verklarend woordenboek van de westerse architectuur- en bouwhistorie'' (4de druk, Leiden 2001), p.137-139 | * E.J. Haslinghuis en H. Janse ''Bouwkundige termen, Verklarend woordenboek van de westerse architectuur- en bouwhistorie'' (4de druk, Leiden 2001), p.137-139 | ||
| + | * Bureau Helsdingen | ||
[[Categorie: Bouwhistorie]] | [[Categorie: Bouwhistorie]] | ||
[[Categorie: Restauratietechniek]] | [[Categorie: Restauratietechniek]] | ||
Versie van 11 apr 2012 08:58
Uit de quackpan ontwikkelde zich rond 1500 de gegolfde pan, later de oud-Hollandse pan genoemd. In Vlaanderen wordt het de Boompan genoemd naar de plaats Boom wat het centrum was van de productie. Ze zijn doorgaans rechtsdekkend maar voor dakvlakken waar de sluiting anders op de wind zou liggen werden ook linksdekkende pannen gemaakt. Links dekkende pannen zijn tegenwoordig vrij zeldzaam en moeilijk verkrijgbaar. De eenvoudigste pannen zijn rood. Maar wanneer de oven aan het einde van het bakproces dicht werd gestopt zodat er zich veel rook ontwikkelde, werd de kleur grijs. Deze werden de 'gesmoorde' of 'blauwe' pannen genoemd.
doorslag
Het nadeel van Oud-Hollandse pannen is dat de aansluiting tussen de pannen onderling verre van perfect is. Als de pannen goed liggen zijn ze regendicht. Maar stuifsneeuw of fijne regen die door de wind vrijwel horizontaal geblazen wordt kan makkelijk tussen alle kieren door dringen. Vroeger gebruikte men in sommige delen van het land strodokken om dit tegen te gaan. Boven het woongedeelte werd er vaak dakbeschot aangebracht. Ondanks de grote kieren, of juist dankzij de grote kieren waaien Oud-Hollandse pannen maar zelden bij zware storm van het dak af. (Moderne pannen met een perfecte aansluiting kunnen hier meer last van hebben.)
Moderne toepassing
Bij restauraties kunnen Oud-hollandse pannen goed toegepast worden. De problemen met doorslag van o.a. stuifsneeuw worden opgelost door onder de pannen een dampopen folie aan te brengen.
Bron
De tekst is gebaseerd op:
- E.J. Haslinghuis en H. Janse Bouwkundige termen, Verklarend woordenboek van de westerse architectuur- en bouwhistorie (4de druk, Leiden 2001), p.137-139
- Bureau Helsdingen
