Brontekst bekijken van Het boek ''Kleur op boerderijen''

[[Bestand:Voorkant.jpg|250px|thumb|right|Het boek ''Kleur op boerderijen''.]]
===Het boek op [[AgriWiki:Info|Agriwiki]]===
Het boek ''Kleur op boerderijen'' is in 2006 verschenen. Het is hoofdzakelijk via de website van Boerderij & Erf Alblasserwaard-Vijfheerenlanden verspreid. Daarnaast was het te koop in de [http://www.koperenknop.nl/|Koperen Knop]. Binnen 3 jaar was de oplage van 1000 stuks geheel uitverkocht; wat opvallend snel is voor een dergelijke uitgave. Hoewel het boek geschreven is voor boerderijen in het Groene Hart, is het boek door mensen uit het gehele land gekocht. Het boek voorziet duidelijk in een behoefte. Er is namelijk een grote groep van eigenaars van historische boerderijen die “het graag goed doet”. Voor deze groep is er geen ander boek beschikbaar over [[historisch kleurgebruik]] op gebouwen dat leesbaar is voor leken. Ook in de vakliteratuur is er opvallend weinig geschreven over dit onderwerp. Hoewel er regelmatig gevraagd is om een herdruk, is hier tot op heden geen sponsor voor gevonden. Omdat de schrijvers van dit boek ook de Agriwiki hebben opgezet, is het een logische stap om dit boek op de Agriwiki te plaatsen. Hiermee komt deze informatie voor een groter publiek beschikbaar. Het doel van zowel het boek als deze website is namelijk hetzelfde: het verhogen van de kwaliteit van de [[restauratie]]s van historische boerderijen 

In deze Agriwiki is het boek ''Kleur op boerderijen'' vrijwel geheel opgenomen. Hiervoor zijn de oorspronkelijke hoofdstukken en paragrafen omgevormd tot zelfstandig leesbare lemma’s. Hiervoor zijn de lemma’s van een inleiding voorzien waarbij het onderwerp in z’n context is geplaatst. Om het boek ook als geheel herkenbaar te houden binnen deze Agriwiki hebben de lemma’s een paragraafnummer gekregen. Daarnaast is er een doorverwijzing gemaakt vanaf relevante trefwoorden.

===Inhoud van het boek ''Kleur op boerderijen''===
Het boek is een handreiking voor historisch verantwoord kleurgebruik op boerderijen in het Groene Hart van Holland. Om het boek goed leesbaar te houden zijn vaktermen zoveel mogelijk vermeden of zonodig uitgelegd. De centrale vraag in het boek is: welke op de historie geïnspireerde [[kleur]]en passen bij een boerderij? Het antwoord hierop kunt u zelf ontdekken door [[kleuronderzoek]] te doen bij uw pand. Hoe dat moet en welke aspecten meespelen bij de uiteindelijke kleurkeuze komen in het boek uitgebreid aan de orde. Op heldere en begrijpelijke wijze wordt achtergrondinformatie gegeven over [[pigmenten]], kleuren, verfsoorten en hun toepassing. Daarnaast geeft het boek een overzicht van de ontwikkeling van het kleurgebruik op de binnen- en buitenkant van boerderijen vanaf de 17<sup>de</sup> eeuw tot vandaag. En daarmee is het boek uniek.

===Doel van dit boek===
De Stichting Boerderij & Erf Alblasserwaard-Vijfheerenlanden heeft geconstateerd dat er behoefte is aan praktische en toepasbare informatie over kleurgebruik op boerderijen. Het bleek dat er bijzonder weinig geschreven is over kleurgebruik op gebouwen. Wat geschreven is, beperkt zich hoofdzakelijk tot de rijke woonhuizen en monumentale panden in de stad. Kleur op boerderijen bleek een weinig beschreven onderwerp te zijn, afgezien van een paar bijzondere gebieden als Staphorst en West-Friesland. Deze regio’s hebben een kleurgebruik dat sterk afwijkt van wat in het Groene Hart gangbaar is. 
Het gangbare is heel gewoon, maar juist dit gangbare, typische boerenkleurgebruik in het Groene Hart is heel snel aan het verdwijnen. Doel van dit boek is om een bijdrage te leveren aan de [[8.0 Regionale verschillen in kleurgebruik in het Groene Hart|regionale identiteit]] van het Groene Hart en het instandhouden van het traditionele kleurgebruik.

===Het onderzoek===
[[Bestand:02.JPG|thumb|right|De keuze van de juiste kleur is een lastige, maar ook een hele leuke opgave. Foto: Bureau Helsdingen]]
Om het boek te kunnen schrijven, is uitgebreid [[kleuronderzoek]] gedaan en is geëxperimenteerd met allerlei verfstoffen. Dit onderzoek is beperkt tot boerderijen in het Groene Hart van Holland in de periode tussen 1600 en 2005. Boerderijen zijn meestal eenvoudige en doelmatige panden die getuigen van een zekere welstand en properheid. Zij volgden de modieuze kleurveranderingen met enige vertraging. De boerderijen werden geschilderd door de boer, boerin, meiden en knechten of de dorpsschilder. De [[herenboerderijen]] zijn uitzonderingen die niet aan deze beschrijving voldoen. Deze zijn in het onderzoek bewust buiten beschouwing gelaten. 
Het boek is de populaire en praktische uitwerking van ons onderzoek. Naast dit boek is  er ook een uitgebreider onderzoeksverslag met een beperkte oplage, genaamd: ‘Boerderij en Verf. Onderzoek naar het kleurgebruik op boerderijen in het Groene Hart van Holland’. 

===Doelgroep===
Het boek is geschreven voor drie doelgroepen: 
* De praktische doelgroep wordt gevormd door de boerderijeigenaren (of hun schilders), die hun boerderij geheel willen restaureren of slechts opnieuw willen (laten) schilderen. Het is de bedoeling dat zij zelf met het boek aan de slag gaan en zo ontdekken welke kleuren hun boerderij ooit gehad heeft. Zo kunnen zij tot een verantwoorde kleurkeuze komen. 
* Ook voor eigenaren van andere eenvoudige historische panden en boerderijen buiten de regio is het boek informatief. 
* De meer theoretisch ingestelde doelgroep zoals schilders, (bouw)historici en architecten zal vooral geïnteresseerd zijn in de ontwikkeling van het kleurgebruik door de eeuwen heen. In het boek wordt naast specifieke aandacht voor boerderijen, ook het historische overzicht van kleurgebruik behandeld.

===De auteur===
Het boek Kleur op boerderijen is geschreven door Ineke de Visser, in de tijd dat zij samen met Piet den Hertog het Bureau Helsdingen VOF vormde. Ineke de Visser is bouwhistoricus en verricht haar werkzaamheden inmiddels vanuit haar eigen bureau, Bureau de Visser [[http://bureaudevisser.nl/kleurhistorie/ website]]. Inhoudelijke bijdragen aan dit boek zijn geleverd door Piet den Hertog van Bureau Helsdingen [[http://www.bureauhelsdingen.nl/ website]] en door Caroline de Wit [[https://www.linkedin.com/in/caroline-de-wit-88a34316a  LinkedIn]]. De laatste heeft meegewerkt in het kader van haar studie aan de schildersvakschool Nimeto te Utrecht. Inmiddels is zij afgestudeerd als kaderfunconaris beschermings- en afwerkingstechnieken en Meesterschilder.

===De uitgever===
De [[http://www.boerderijenerf.nl Stichting Boerderij & Erf Alblasserwaard-Vijfheerenlanden]] werd in 1998 opgericht. Zij zet zich in voor het behoud, herstel en ontwikkeling van streekeigen bebouwing, met name boerderijen, in hun karakteristieke landschappelijke omgeving. De stichting is ontstaan nadat in het landschapsplan Alblasserwaard - Vijfheerenlanden de wenselijkheid hiertoe was aangegeven. De stichting tracht haar doelstellingen te bereiken op tal van manieren, zoals het geven van voorlichting en advies aan boerderijeigenaren en gemeenten, maar ook door het uitgeven van publicaties. 

===Verder lezen===
* [[Het boek ''Kleur op boerderijen'']]
* [[1.0 Historisch verantwoord kleurgebruik]]
* [[2.0 Stel het nadenken over kleuren niet uit tot de schilder komt]]
* [[3.0 Traditionele verf]]
* [[4.0 Kalkverf en andere waterachtige verven]]
* [[5.0 Teer, teerproducten en teervervangers]]
* [[6.0 Kleurgebruik op boerderijen]]
* [[7.0 De ontwikkeling van het kleurgebruik op het exterieur]]
* [[8.0 Regionale verschillen in kleurgebruik in het Groene Hart]]
* [[9.0 De ontwikkeling van het kleurgebruik in het interieur]]
* [[10.0 Verkleuren van verf]]
* [[11.0 De kleurkeuze]]
* [[12.0 Kleur, monumenten en welstand]]
* [[13.0 Kleurnummers]]

===Bron===
De belangrijkste bronnen die voor dit boek zijn gebruikt:
* Stichting Boerderij & Erf Alblasserwaard – Vijfheerenlanden, ''Boerderij en verf, Kleur op boerderijen in het groene Hart van Holland'' (Kinderdijk, 2005)
* Boot e.a., L., ''Van Hoogmade naar Arnhem, Lotgevallen van de boerderij Boskade 11 in de Bospolder bij Hoogmade 1600-2004'' (Arnhem, 2004)
* Denslagen, W.F. en A. de Vries, ''Kleur op historische gebouwen: de uitwendige afwerking met pleister en verf tussen 1200 en 1940'' (’s-Gravenhage, 1984)
* Fock, C. Willemijn, ''Het Nederlandse Interieur in beeld 1600-1900'' (Zwolle, 2001)
* Heesters, J.H.P., ''Handboek restauratieschilderen'' (Leeuwarden, 1999)
* Jonker, B., ''Kleurhistorisch onderzoek'' (Amsterdam, 2000)
* Kampen, Hans van, ''Verantwoord kleurgebruik in Noord Holland'' (2005) 
* Keijzer, M. de en P. Keune, ''Pigmenten en bindmiddelen'' (Amsterdam, 2001)
* Ruypelans, L en P. Malaise, ''Wegwijs in natuurlijke grondstoffen'' (Berchem, 1990)
* Simis, L. bewerkt door H. Janse, en J. Berghuis jr., ''Schilder- en Verfkunst'' (’s-Gravenhage, z.j.) 
* Sloan, A. en K. Gwynn, ''Traditionele verven en afwerkingen'' (De Bilt, 1993)
* Terra SHBO, ''Boerderijen in Zuid-Holland'' (Zutphen, 1989)
* Wijk, W. van, ''Dordtse Kleuren'' (Breda, 2002)
* Zantkuyl, H.J., ''Bouwen in Amsterdam'' (Amsterdam, 1973-1992, p. 94-108)

===Woord van dank===
Aan de totstandkoming van dit boek hebben veel personen een bijdrage geleverd. Daarom hier een woord van dank.

Aan hen die vanuit hun vakkennis een bijdrage hebben geleverd aan dit boek in de vorm van aanvullingen, correcties of informatie: Cor Bouwstra te Vianen, Harriën van Dijk te Utrecht, Angelique Friedrichs te Maastricht, Hans van Kampen te Schagen, Piet Kempenaar te Zaandam, Pieter Keune te Amsterdam, Teus Koorevaar te Wijngaarden, Kees Rouw te Dordrecht, Mink Terlouw te Goudriaan, C.P. Tromp te Lisse, Jan Volkers te Utrecht en Leo Witteman te Wijdewormer.

Aan de eigenaren of architecten van de boerderijen waar kleuronderzoek mocht worden uitgevoerd: fam. Akkerman en Van der Wiel te Molenaarsgraaf, fam. G. van Amstel te Vlist, Bob van Beek te Leiden (boerderij in Zoeterwoude), mevr. Brandwijk te Brandwijk, fam. J. Kalsbeek te Langerak, fam. P. Koorneef te Maasland, Ignis Maes te Lisse (boerderij in Lisse), dhr. Pot te Middelburg (boerderij in Oud-Alblas), dhr. Hans Verhulst te Dongen (boerderij in Zoeterwoude) en dhr. H. Verkerk te Groot Ammers (boerderij in Meerkerk).

De volgende personen verdienen speciale dank omdat zij ons ter zijde hebben gestaan bij het schrijven van dit boek. Allereerst Mieke Siemons, die met haar brede kennis bij de laatste fase van dit project heeft geholpen. Samen met Ko Siemons had zij de ondankbare taak om de tekst taalkundig bij te schaven. Dick de Jong te Hardinxveld-Giessendam voor zijn redactionele opmerkingen. En tot slot Adriaan en Bart den Hertog die op hun eigen wijze een bijdrage hebben geleverd en nu een boomhut hebben die geschilderd is met zelf gewreven, historisch verantwoorde verf.

===Colofon===
''ISBN'': 9080803847

''Tekst'': Ineke de Visser (hoofdauteur), Caroline de Wit en Piet den Hertog

''Eindredactie en coördinatie'': Dick de Jong

''Illustratiekeuze'': Ineke de Visser, Piet den Hertog

''Tekeningen'': Willem Ormel

''Fotograaf'': Frits van der Gronde

''Uitgever'': Stichting Boerderij & Erf Alblasserwaard Vijfheerenlanden. © Bureau Helsdingen en Stichting Boerderij & Erf Alblasserwaard Vijfheerenlanden

''Redactie'': Mieke Siemons en Ko Siemons

© Voor het overnemen van een (of meer) gedeelte(n) van deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden (Stichting Boerderij & Erf Alblasserwaard-Vijfheerenlanden).


De uitgave van dit boek is financieel mogelijk gemaakt door bijdragen van:
* Kwaliteitsimpuls Groene Hart
* [[http://www.zuid-holland.nl/ Provincie Zuid-Holland]]
* Landschapsplan Alblasserwaard-Vijfheerenlanden, Streekfonds

[[Categorie: restauratietechniek]]
[[Categorie: kleurhistorie]]
[[Categorie: bouwhistorie]]