Welstandscommissie

De welstandscommissie (vroeger ook schoonheidscommissie) is in Nederland een door de gemeenteraad benoemde onafhankelijke commissie die aan burgemeester en wethouders advies uitbrengt over het uiterlijk of de plaatsing van een bouwwerk waarvoor een aanvraag om omgevingsvergunning is ingediend. De welstandscommissie toetst of een bouwplan al dan niet in strijd is met redelijke eisen van welstand zoals dat op grond van de Woningwet in de welstandsnota is bepaald. De commissie voert namens de gemeente de welstandszorg uit. Welstand houdt zich vooral bezig met bouwplannen welke géén effect hebben op historische gebouwen/complexen. Als dat wel het geval is, wordt de aanvraag behandeld door de monumentencommissie of de erfgoedcommissie.

Samenstelling en werkwijze

De welstandscommissie bestaat meestal uit een of meer architecten met een ambtelijk secretaris. Soms zijn er anderen dan architecten aan de commissie toegevoegd. Bij sommige gemeenten is de voorzitter geen architect, maar wel deskundig op het gebied van bouwen. De commissie bekijkt hoe het bouwwerk eruit komt te zien, welke materialen gebruikt gaan worden, of het bouwwerk past in de bestaande omgeving, of bij andere bouwplannen in de omgeving en of het voldoende architectonische kwaliteit heeft. Overleg met de gemeentelijk stedenbouwkundige gaat meestal aan het advies vooraf. In enkele gevallen is er gecombineerd overleg met bijvoorbeeld de erfgoedcommissie.

De aanvrager mag zijn plan aan de commissie toelichten. Naar aanleiding van het overleg kan de aanvrager het plan al of niet gewijzigd indienen. Overleg kan door de commissie worden gedelegeerd aan één of meer van de leden. Na het overleg, indien door de aanvrager gewenst, brengt de welstandscommissie advies uit aan de gemeente, die in het algemeen dat advies opvolgt. Als de welstandscommissie negatief oordeelt of voorwaarden stelt, neemt ze hierover met de aanvrager contact op. Vaak volgt er overleg en past de indiener zijn plan aan. Beoordeling door de welstandscommissie volgt uit het indienen van de bouwaanvraag. De gemeente vraagt het advies aan, dus men behoeft dat niet zelf te doen.

De vergaderfrequentie wisselt per gemeente. Vergaderingen zijn openbaar. De kosten van een welstandsadvies worden als leges in rekening gebracht. Indien een plan na overleg niet tot een indiening van een bouwaanvraag komt, maar wel is voorgelegd aan de welstandscommissie, worden er vaak geen kosten in rekening gebracht. Tegen een advies van de welstandscommissie kan geen bezwaar gemaakt worden. Wel kan bezwaar worden gemaakt tegen de besluiten van de gemeente die uit dit advies voortvloeien. Een gemeente kan ook een andere deskundige om een second opinion vragen en op basis daarvan tot goedkeuring van het plan komen.

Wetsvoorstel afschaffing verplichte toetsing door welstandscommissies

Eind 2008 heeft het kabinet voorgesteld dat gemeentes niet langer verplicht zouden moeten zijn om een welstandscommissie te hebben om bouwvergunningen te toetsen aan redelijke eisen van welstand. Voortaan zouden gemeenten zelf mogen bepalen hoe bouwplannen worden gecontroleerd. Door gemeenten zelf te laten beslissen hoe aan de Welstandsnota wordt voldaan, hoopt het kabinet de procedures te versnellen. Tot op heden moet voor elke omgevingsvergunning nog advies worden gevraagd aan de welstandscommissie.

In het voorjaar van 2009 is dit wetsvoorstel in de Tweede Kamer echter van de hand gewezen. De toenmalig verantwoordelijk minister voor Wonen, Wijken en Integratie Eberhard van der Laan had toegezegd een aangepast voorstel te formuleren, dat enerzijds recht doet aan de gewenste onafhankelijke advisering en anderzijds tegemoet komt aan de wens om procedures te versnellen en de regeldruk te verminderen. De minister suggereerde bijvoorbeeld dat ambtenaren of gemandateerde leden van de welstandscommissie snel en slagvaardig advies kunnen uitbrengen, maar wel altijd onder de verantwoordelijkheid van een onafhankelijke, door de gemeenteraad benoemde commissie. Het kabinet wilde bovendien dat het welstandsbeleid deel gaat uitmaken van het bestemmingsplan. Daartegen heeft de Tweede Kamer veel minder bezwaar. De gemeente Boekel is de eerste gemeente in Nederland sinds 2004 zonder welstandscommissie.

Ruimtelijke Kwaliteit

Steeds vaker vragen gemeenten hun welstandscommissies (in Nijmegen en Roermond heeft men het over de Commissie Beeldkwaliteit) om advies over kwesties die verder gaan dan de architectuur. Advies over monumenten bijvoorbeeld, of over reclame-vergunningen. Ook wordt de deskundigheid van de welstandscommissie gebruikt voor overleg over nieuwe stedenbouwkundige plannen, bestemmingsplannen of de inpassing van (spoor)wegen in het landschap. Dergelijke commissies met een bredere taak worden vaak 'Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit' genoemd.

Bron

De tekst is gebaseerd op:

• Wikipedia, Welstandscommissie

Links

• gemeente
• Provincie
• omgevingsvergunning
• restauratie
• erfgoedcommissie
• historische materialen
• ensemblewaarde
• bestemmingsplan
• monument

• Wikipedia.nl.