Aanscherven

Aanscherven is het vervangen van een aangetaste onderzijde van een houten onderdeel voor een nieuw stuk hout. Bij een restauratie komt het vaak voor dat een kozijnstijl, een luik of een deur aan de onderzijde door houtrot is aangetast. Aanscherven is dus een manier van repareren waarbij het slechte hout op een schuine manier wordt afgezaagd en wordt vervangen door een nieuw stuk hout.

Aanscherven kozijnstijlen

Bij het aanscherven van een kozijnstijl moet de stijl zo worden ingezaagd dat de naad naar de binnenzijde van het kozijn loopt, dus naar de kant van het raam. Andersom is de manier van werken wel gemakkelijk, maar het veroorzaakt het inwateren van de verbinding en daardoor kan er snel een nieuwe aantasting van de kozijnstijl ontstaan. Van belang is ook de keuze van het hout. Het gebruik van een eventuele andere/duurzamere houtsoort moet om bouwhistorische redenen goed overwogen worden.

Aanscherven luiken en deuren

Het behoud van zo veel mogelijk origineel historisch materiaal wat nog goed is, moet altijd voorop staan. Deuren en luiken gaan altijd aan de onderzijde het eerste inrotten. Het is verreweg het beste om de deur te repareren door het aangetaste hout in delen te vervangen, wat aanscherven genoemd wordt: een scherf (driehoek) hout, in dezelfde afmeting en houtsoort als de delen vervangt het aangetaste hout. Dit is voordeliger dan een deur of luik compleet te vervangen en de oorspronkelijke deur of het authentieke luik blijft behouden. Sommige deskundigen zijn van mening dat je bij het aanscherven geen lijm moet gebruiken in de verbinding. De lijmverbinding zou door het verschillend werken van de houten delen toch niet duurzaam in stand blijven. Volgens hen moet het hout in de naden bij het aanscherven alleen flink in de vette grondverf gezet worden zodat er geen vocht in het kopse hout van de verbinding kan dringen. Andere deskundigen zijn van mening dat je juist wel lijm moet gebruiken in de naad die ontstaat tijdens het aanscherven om de naad waterdicht te maken. Een watervaste bruislijm wordt hiervoor vaak toegepast. Omdat deze lijm tijdens het uitharden uitzet, blijven er geen gaten of kieren in de naad achter waar later vocht tussen kan dringen.

Bron

De tekst is gebaseerd op:

• Hemert, R. van, Kozijnen, ramen, deuren luiken (2003) p.121
• Vrij, L, Boerenerven op het landgoed Twickel (2004) p.105
• Bureau Helsdingen