Huiskist

Uit Agriwiki
Oud-Friese huiskist (vrij naar Uilkema). Bron: Molen, S.J. van der, Kijk op boerderijen, Elsevier-Amsterdam/Brussel, 1979, pag. 45.

Friese huiskist[bewerken | brontekst bewerken]

In sommige delen van ons land werden stallen al vroeg geventileerd. Zo trof je in de nok van de stal van een Friese langhuisboerderij soms een huiskist aan – in het Fries ‘húskiste’. Dit ventilatiesysteem werkte met luiken die vanaf de stalvloer met een touw konden worden geopend en gesloten. Een goede ventilatie was noodzakelijk, want de traditionele Friese stal was klein en laag. De huiskist kon worden toegepast, omdat deze stal geen zoldering had en dus open was tot aan de nok van het dak.

Utrechtse en Hollandse kistluik[bewerken | brontekst bewerken]

Een vergelijkbaar ventilatiesysteem werd toegepast in het noordwesten van Utrecht en het zuidoosten van Noord-Holland. Daar werd het ‘kistluik’ genoemd. Net als in Friesland werd het aangebracht in de nok van een laag staltype, zonder zoldering.

Rookkist[bewerken | brontekst bewerken]

Heel vroeger, toen de zuivelverwerking nog in de onafgescheiden voorstal plaats had, stond vermoedelijk in veel boerderijen de kaasketel ’s zomers op het stalpad, onder de huiskist. Deze deed dan dienst als rookafvoer. De huiskist werd daarom ook wel ‘rookkist’ genoemd.

Een laatste in zijn soort[bewerken | brontekst bewerken]

Dakconstructie en huiskist in Warten

De boerderijen met huiskisten of kistluiken zijn inmiddels bijna allemaal verdwenen. Maar in de omgeving van Abcoude zijn nog enkele kistluiken bewaard gebleven. En een huiskist is nog te zien in de Oud-Friese greidboerderij, een museumboerderij in Wartena.

Bron[bewerken | brontekst bewerken]

De tekst is gebaseerd op:

  • Ton van der Heijden (red.) Nederland Dichterbij Boerderijen (Amsterdam 1996)
  • 'Oude Boerderij-interieurs', Landleven 8e jaargang, nummer 6- november/december 2003

Links[bewerken | brontekst bewerken]

Verder lezen[bewerken | brontekst bewerken]