Bouwspoor

Het onderzoek naar de bouwgeschiedenis vraagt heel wat speurwerk. Net als een detective zoekt een bouwhistoricus naar sporen. Iedere verbouwing laat sporen na. Deze (ver)bouwsporen vertellen iets over een eerdere situatie.

Leren kijken

Als je goed naar een oud gebouw kijkt, zijn er meestal details te ontdekken die op het eerste oog niet logisch lijken. Onregelmatigheden in het metselwerk of reparaties aan kozijnen. Dit is vaak het gevolg van verbouwingen. Deze bouwsporen verraden vroegere ingrepen en vertellen iets over de ontwikkeling van het pand. Om bouwsporen te leren herkennen is een geoefend oog en kennis van bouwtechnieken nodig. Een bouwhistoricus is geoefend in het herkennen en interpreteren van deze sporen. Maar een leek kan ook (de opvallendste) bouwsporen leren herkennen door te leren over oude gebouwen. Maar nog belangrijker is het om goed te leren kijken. Gedetailleerd kijken en bij onregelmatigheden jezelf de vraag stellen: “waarom zit dit hier; wat betekent dit?”.

Bouwsporen werden vaak weggewerkt

Niet altijd zijn bouwsporen makkelijk te herkennen. Een dichtgemetseld raam is in schoon metselwerk meestal makkelijk te herkennen. Als de gevel geschilderd is, wordt het al een stuk lastiger. Als de gevel gestuukt is, er meestal niets meer van het bouwspoor te zien. Daarom werden gevels die ingrijpend gewijzigd waren vaak gestuukt of geschilderd. Dan zag het er weer netjes en strak uit. Ook klimplanten werden nogal eens ingezet om een lelijke wijziging aan het oog te ontrekken.

Bron

De tekst is gebaseerd op:

• Bureau Helsdingen
• Documentatie.org

Verder lezen

• Bouwgeschiedenis
• Bouwsporen in metselwerk
• Bouwsporen in vensters
• Historische bouwmaterialen
• Historische bouwwijze
• Definitie van bouwspoor.

• Bouwsporen
• Deze foto's komen uit het fotoarchief van Bureau Helsdingen, Vianen)
• 

  Vlechtingen in metselwerk.

• 

  De vensters blijken bij nadere bestudering vertimmerde eikenhouten kruiskozijnen te zijn. Dit wijst er op dat het pand gebouwd is voor 1750. Bovendien is de gevel verhoogd. De oorspronkelijke indeling van de vertimmerde eikenhouten kruiskozijnen is in rode lijnen aangegeven. De andere rode lijn accentueert de bouwsporen in het metselwerk. Hieruit blijkt dat het pand verhoogd en verbreed is.

• 

  Door de vele verbouwingen is de voorgevel van deze boerderij een lappendeken geworden.