2.1 Kleuronderzoek: bronnen
Bestand:04.TIF Bestand:05.tif Bestand:06.tif Elk historisch onderzoek heeft als doel om terug te kijken in de tijd. Als u een oude foto van uw pand vindt, kunt u ook echt terug in de tijd kijken. Naast foto’s zijn er ook andere bronnen zoals tekeningen, schilderijen, archieven en de verhalen van de vroegere eigenaars of bewoners.
Oude foto’s
Oude foto’s, tekeningen en schilderijen vormen een rijke bron van informatie. De meeste oude foto’s zijn in zwart-wit. Deze laten zich niet vertalen naar kleur, maar geven wel licht en donker weer. Daarom kunnen ze ook nuttige informatie voor kleuronderzoek opleveren. Ze tonen de situatie van bijvoorbeeld vijftig jaar geleden. En juist in die laatste vijftig jaar is er veel veranderd. Oude foto’s zijn meestal te vinden bij de vorige bewoners. In hun foto album zitten vaak foto’s waar de familie trots poseert voor hun boerderij. Dit kunnen ook voor u heel interessante foto’s zijn. Een foto maken van het familiealbum levert meestal geen problemen op.
Foto’s van achtergevels en interieurs zijn veel zeldzamer dan foto’s van (delen) van voor- en zijgevels. Soms vindt u een oude luchtfoto. Ook boekjes met oude ansichtkaarten, de verzameling van de plaatselijke historische vereniging en het gemeente- of streekarchief kunnen veel informatie opleveren. Oude ansichtkaarten kunnen ingekleurd zijn en dit is een niet zulke betrouwbare kleurinformatie. Soms heeft u pech en is er vrijwel niets.
Tekeningen en schilderijen
Hoewel u van geluk mag spreken als u een oude tekening of schilderij van uw boerderij vindt, is het niet helemaal uitgesloten.
Voor het Groene Hart van Holland is de belangrijkste bron de aquarellen van J.Verheul Dzn. Deze architect uit Rotterdam reisde tussen 1922 en 1940 door Zuid-Holland en aquarelleerde heel nauwgezet boerderijen. De originelen berusten in het gemeentearchief van Rotterdam. Een deel van zijn werk is in boekvorm uitgegeven en alle bekende aquarellen zijn via het internet te bekijken. Deze schilderijen zijn een belangrijke bron geweest voor het onderzoek naar regionale verschillen, in het boek Kleur op Boerderijen. Omdat Verheul ook foto’s maakte van de panden die hij schilderde, is gebleken dat zijn werk zeer betrouwbaar is.
Archieven
In archieven is over de toegepaste kleuren op boerderijen weinig te vinden. In bestekken en op tekeningen staan opmerkingen als: kleuren als bestaand, of kleur nader te bepalen. Schilders schreven soms wel op welke kleur ze gebruikt hebben. Maar zoeken naar een kleurenvermelding van een specifiek pand is zoeken naar en speld in een hooiberg. Als u onderzoek doet naar boerderijen die bij een landgoed hoorden of die in eigendom waren van de overheid of een grootgrondbezitter, maakt u meer kans om iets te vinden.
Verhalen
Als u de oude bewoners van uw pand raadpleegt, op zoek naar oude foto’s, luister dan naar hun verhalen over vroeger en stel vragen. Verhalen wekken de boerderij tot leven en helpen met het interpreteren van wat u vindt bij uw onderzoek.
Verder lezen
- Het boek ''Kleur op boerderijen''
- 1.0 Historisch verantwoord kleurgebruik
- 2.0 Stel het nadenken over kleuren niet uit tot de schilder komt
- 3.0 Traditionele verf
- 4.0 Kalkverf en andere waterachtige verven
- 5.0 Teer, teerproducten en teervervangers
- 6.0 Kleurgebruik op boerderijen
- 7.0 De ontwikkeling van het kleurgebruik op het exterieur
- 8.0 Regionale verschillen in kleurgebruik in het Groene Hart
- 9.0 De ontwikkeling van het kleurgebruik in het interieur
- 10.0 Verkleuren van verf
- 11.0 De kleurkeuze
- 12.0 Kleur, monumenten en welstand
- 13.0 Kleurnummers
Bron
Deze tekst is gebaseerd op:
- Ineke de Visser, Kleur op boerderijen. In het groene hart van Holland (Hardinxveld-Giessendam 2006)
Deze publicatie is tot stand gekomen door eigen onderzoek en o.a. de volgende bronnen:
- M. de Keijzer en P. Keune, Pigmenten en bindmiddelen (Amsterdam, 2001)
- L. Simis, bewerkt door H. Janse, en J. Berghuis jr., Schilder- en Verfkunst (’s-Gravenhage, z.j.)
- H.J. Zantkuyl, Bouwen in Amsterdam (Amsterdam, 1973-1992 p. 94-108)
