Ossenbloed

Uit Agriwiki

Elke verf heeft twee belangrijke bestanddelen; het pigment en het bindmiddel. Een pigment is een poedervormige stof die kleur geeft aan de verf. Het bindmiddel zorgt ervoor dat de pigmentdeeltjes aan elkaar en aan de ondergrond hechten.

Historisch kleurgebruik[bewerken | brontekst bewerken]

Bij een goede restauratie is een op de historie gebaseerde kleurkeuze belangrijk. Om het historisch kleurgebruik te begrijpen, is kennis over de belangrijkste historische pigmenten nodig. Ossenbloed is geen pigment, maar een naam van een kleur. Ossenbloed is een naam die tot de verbeelding spreekt en veel vragen oproept. Verschillende bronnen melden dat in de Middeleeuwen ossenbloed op de kozijnen en luiken gesmeerd werd. Dit was in de tijd dat lijnolieverven nog niet werden gebruikt voor vensters. Het ossenbloed had vooral de functie van bindmiddel. Ossenbloed droogt bruinzwart op, net als een wondkorstje. Door de opgedroogde bloedplaatjes, die aan elkaar hechten, werd het hout beschermd. Tegenwoordig wordt er onder de naam ossenbloed een roodbruine kleurgroep verstaan. Wanneer de benaming ossenbloed voor deze kleurgroep in zwang is gekomen, is niet helemaal duidelijk. Om deze kleurgroep te maken kunnen diverse rode okers of ijzeroxiderood gebruikt worden.

Kleurnummers[bewerken | brontekst bewerken]

Met een bepaald pigment kan men een bepaalde kleur maken. Hoe die kleur precies uitpakt is onder andere afhankelijk van het gebruikte bindmiddel, de mengverhouding, de ondergrond en de lichtinval. Daarnaast zijn historische pigmenten vaak natuurlijke stoffen en dus nooit constant van kwaliteit en kleur. Ook zorgen verwering en vervuiling voor het veranderen van de kleuren. De genoemde kleurnummers zijn daarom slechts een indicatie!

Verder kunnen foto’s en beeldschermen onderling sterk verschillen in de weergave van een kleur (dit is goed te zien in een tv-winkel). Ook zijn kleuren in een boek of een folder onbetrouwbaar. Alleen een echte verfwaaier geeft een betrouwbare weergave van een kleur.

Tot slot komen de namen die verffabrikanten aan bepaalde kleuren geven lang niet altijd overeen met de kleuren die verkregen worden als de genoemde pigmenten in olie worden aangemaakt.

De bovenstaande kanttekeningen in acht nemend volgen hieronder toch hier enkele kleurnummers ter indicatie, omdat dit de enige betrouwbare manier is om weer te geven hoe een kleur eruitziet.

Ossenbloed 1[bewerken | brontekst bewerken]

ACC code: C2.32.22 of CO.30.30

NCS code: S5040-Y80R of S4550-Y80R

RAL code: 3009

Ossenbloed 2[bewerken | brontekst bewerken]

ACC code: C4.35.15 ongeveer

NCS code: S6030-Y80R

RAL code: -

Verder lezen[bewerken | brontekst bewerken]

Bron[bewerken | brontekst bewerken]

Deze tekst is gebaseerd op:

  • Ineke de Visser, Kleur op boerderijen. In het groene hart van Holland (Hardinxveld-Giessendam 2006)

Deze publicatie is tot stand gekomen door eigen onderzoek en o.a. de volgende bronnen:

  • M. de Keijzer en P. Keune, Pigmenten en bindmiddelen (Amsterdam, 2001)
  • L. Simis, bewerkt door H. Janse, en J. Berghuis jr., Schilder- en Verfkunst (’s-Gravenhage, z.j.)
  • H.J. Zantkuyl, Bouwen in Amsterdam (Amsterdam, 1973-1992 p. 94-108)