Spatkracht: verschil tussen versies
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | Een spatkracht is de horizontale kracht die uit een kap komt en de zijmuren naar buiten drukt. Ook bij kerken met gemetselde gewelven moeten de spatkrachten goed opgevangen worden. Bij gotische | + | Een spatkracht is de horizontale kracht die uit een kap komt en de zijmuren naar buiten drukt. Ook bij kerken met gemetselde gewelven moeten de spatkrachten goed opgevangen worden. Bij gotische kathedralen worden de spatkrachten opgevangen door luchtbogen. |
===Krachtenspel in een kapconstructie=== | ===Krachtenspel in een kapconstructie=== | ||
| − | Een kapconstructie wordt | + | Een kapconstructie wordt verticaal belast. Het gewicht van de constructie zelf en bv. sneeuw drukken verticaal op de kap. Nu is de kap opgebouwd uit schuine sporen die ondersteund worden door de kapconstructie. In deze schuine schoren worden de verticale belasting verdeeld in krachten evenwijdig aan de spoor (langskrachten) en krachten dwars op de spoor. Deze dwarskrachten worden (grotendeels) opgevangen door de kapconstructie die de spoor ondersteund. Op de plek waar de schuine spoor op de verticale muur rust, worden de langskrachten ontbonden (verdeeld) in verticale en horizontale krachten. De verticale krachten worden afgedragen naar de fundering. Deze horizontale krachten worden spatkrachten genoemd. Deze spatkrachten zorgen nogal eens voor problemen. |
===Schade door spatkrachten=== | ===Schade door spatkrachten=== | ||
| Regel 12: | Regel 12: | ||
* De krachten uit de bovenliggende constructie in het midden opvangen en deze kracht direct naar de vaste grond af te voeren. | * De krachten uit de bovenliggende constructie in het midden opvangen en deze kracht direct naar de vaste grond af te voeren. | ||
* Een trekstang aanbrengen tussen de [[schoor|schoren]] op een zo laag mogelijk punt kan veel van de spatkrachten opvangen. | * Een trekstang aanbrengen tussen de [[schoor|schoren]] op een zo laag mogelijk punt kan veel van de spatkrachten opvangen. | ||
| − | * Alle [[sporen]] goed doorspijkeren naar de [[gebintplaat]] zorgt ervoor dat een groot deel van de spatkrachten opgevangen wordt door de gebinten. Dit kan alleen als het riet van de kap af is. | + | * Alle [[spoor|sporen]] goed doorspijkeren naar de [[gebintplaat]] zorgt ervoor dat een groot deel van de spatkrachten opgevangen wordt door de gebinten. Dit kan alleen als het riet van de kap af is. |
| − | * Alle balken van de [[groep]] voorzien van een [[muuranker]] en deze goed | + | * Alle balken van de [[groep]] voorzien van een [[muuranker]] en deze goed doorspijkeren naar de [[schofboom]]. Als de zijmuren erg scheef zakken kunnen er steunberen aangebracht worden. |
===Bron=== | ===Bron=== | ||
Huidige versie van 12 jun 2012 om 14:34
Een spatkracht is de horizontale kracht die uit een kap komt en de zijmuren naar buiten drukt. Ook bij kerken met gemetselde gewelven moeten de spatkrachten goed opgevangen worden. Bij gotische kathedralen worden de spatkrachten opgevangen door luchtbogen.
Krachtenspel in een kapconstructie[bewerken | brontekst bewerken]
Een kapconstructie wordt verticaal belast. Het gewicht van de constructie zelf en bv. sneeuw drukken verticaal op de kap. Nu is de kap opgebouwd uit schuine sporen die ondersteund worden door de kapconstructie. In deze schuine schoren worden de verticale belasting verdeeld in krachten evenwijdig aan de spoor (langskrachten) en krachten dwars op de spoor. Deze dwarskrachten worden (grotendeels) opgevangen door de kapconstructie die de spoor ondersteund. Op de plek waar de schuine spoor op de verticale muur rust, worden de langskrachten ontbonden (verdeeld) in verticale en horizontale krachten. De verticale krachten worden afgedragen naar de fundering. Deze horizontale krachten worden spatkrachten genoemd. Deze spatkrachten zorgen nogal eens voor problemen.
Schade door spatkrachten[bewerken | brontekst bewerken]
De horizontale spatkrachten worden in een boerderij meestal niet goed opgevangen. Achtergevels van boerderijen hebben vaak last van scheuren door de spatkrachten. De gevel scheurt op het zwakste punt tussen de hoek boven de groepdeuren en de dakrand. Ook kunnen zijgevels helemaal scheef gedrukt worden.
Spatkrachten opvangen[bewerken | brontekst bewerken]
Er zijn verschillende manieren om spatkrachten geheel of gedeeltelijk op te vangen:
- Spatkrachten kunnen worden opgevangen door het creëren van driehoeken in de constructie.
- De krachten uit de bovenliggende constructie in het midden opvangen en deze kracht direct naar de vaste grond af te voeren.
- Een trekstang aanbrengen tussen de schoren op een zo laag mogelijk punt kan veel van de spatkrachten opvangen.
- Alle sporen goed doorspijkeren naar de gebintplaat zorgt ervoor dat een groot deel van de spatkrachten opgevangen wordt door de gebinten. Dit kan alleen als het riet van de kap af is.
- Alle balken van de groep voorzien van een muuranker en deze goed doorspijkeren naar de schofboom. Als de zijmuren erg scheef zakken kunnen er steunberen aangebracht worden.
Bron[bewerken | brontekst bewerken]
De tekst is gebaseerd op:
- E.J. Haslinghuis en H. Janse Bouwkundige termen, Verklarend woordenboek van de westerse architectuur- en bouwhistorie (4de druk, Leiden 2001), p.424
- Bureau Helsdingen
